Historie van de ENKA-monumenten

De herinneringsbank werd in 1938 geschonken door de ‘Edese bedrijven en belangstellenden’ ter gelegenheid van het 25-jarig jubileum van de productie van kunstvezel. De bank is door Brouwers Aardewerkfabriek uit Leiderdorp gemaakt in een sobere expressieve stijl met invloeden uit het Art Decó. De herinneringsbank heeft een hoge cultuurhistorische waarde omdat het de vooraanstaande en geaccepteerde plaats van de ENKA in de sociale, economische, culturele en ruimtelijke ontwikkelingen van Ede en omgeving in 1938 illustreert.

In 1947 werd de fontein aangeboden door ‘de burgerij van Ede’ ter gelegenheid van het 25 jaar bestaan van de A.K.U. Het was een cadeau van onder andere de Christelijke Middenstandsvereeniging Ede, de Vereeniging voor Vreemdelingenverkeer en de Edense Commerciëlen club als erkenning van het grote belang van de fabriek voor de ontwikkeling van de gemeente. De fontein ligt een aantal meters voor de herinneringsbank. De fontein is ontworpen in een expressieve stijl met invloeden vanuit het barok. Het is een karakteristiek voorbeeld van een object uit de keramische industrie van de jaren ’40. Het veelvuldig gebruik van nieuwe en kleurige glazuren in deze periode is goed terug te zien in het ontwerp van de fontein.

De fontein en de herinneringsbank, twee van de kleinste rijksmonumenten op het ENKA terrein staan symbool voor het belang van de fabriek voor Ede en de verdere omgeving.

Restauratie van de monumenten

De twee monumenten moesten vanwege de herbestemming van het terrein verplaatst worden van hun oude locatie voor het poortgebouw naar het centrale plein tegenover het voormalige EHBO-gebouw. Nu hebben ze een goed zichtbare en openbare plek. Uiteraard is dit eerst uitvoerig besproken met de Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed en de gemeente Ede. Op het centrale plein zijn de monumenten nu goed zichtbaar en openbaar toegankelijk voor de bewoners van de wijk Op ENKA, bezoekers en oud-medewerkers.

Op 22 september 2021 is de herinneringsbank overgedragen aan de gemeente Ede, die vanaf nu het beheer van de bank op zich neemt.

Vrienden van BOEi heeft zich ingezet voor de restauratie van de fontein en de herinneringsbank. De verplaatsing en restauratie van deze laatste twee monumenten is de kers op de taart van de herbestemming van het ENKA terrein. De kosten voor de verplaatsing zijn door BOEi gedragen. De restauratie is mogelijk gemaakt door een bijdrage van de VriendenLoterij, het Hendrik Muller Fonds, de Rabobank Vallei en Rijn en de vele deelnemers aan de crowdfunding van Stichting Vrienden van BOEi.

Meer ENKA?

• • • • Volg een rondleiding over het ENKA-terrein met onze vrijwilligers. Klik hier voor data.
      • Bekijk hier de projectpagina van het door BOEi herbestemde Kantinegebouw
      • Lees hier de verhalen over de ENKA
      • Bekijk de foto’s van Jan van Dalen in de Beeldbank BOEi
      • Bekijk hier de projectpagina van het Poortgebouw