Wie Wehl binnenrijdt vanaf de snelweg merkt al gauw de graansilo op. Het kenmerkende gebouw aan het station staat er na de herbestemming door BOEi in 2015, weer in volle glorie bij. Ook bij treinreizigers tussen het traject Arnhem – Doetinchem is het gebouw met de hoge silo naast station Wehl een herkenningspunt aan het spoor.
Huurders van de graansilo zijn onder andere Jeroen Martens (Inline Design), Caroline Sanders (Medialijn) en Dolf Heebing (Deunk & Heebing). Zij vertellen over de wisselwerking tussen de herbestemming en hun onderneming.
Jeroen Martens is behalve Wehlenaar ook lid van de Oudheidkundige Vereniging Wehl en zeer begaan met de graansilo. Hij is dan ook erg blij met zijn werkplek in de silo. Jeroen vertelt: “Vanuit de Oudheidkundige Vereniging is er bij de cultuurcommissie van de Gemeente Doetinchem vanaf 2005 op aangedrongen om de silo op de monumentenlijst te zetten. Toen uiteindelijk de graansilo werd getoetst aan de hand van het puntensysteem dat daarvoor bepalend is, bleek deze op negen van de tien punten hoog te scoren en is de graansilo uiteindelijk als gemeentelijk monument aangemerkt. Was de helft van de Wehlenaren eerst voor sloop van het vervallen gebouw, de meeste Wehlenaren zijn nu achteraf blij dat het behouden en herbestemd is. Ze zien het nu als trotse getuigenis van het agrarische verleden van Wehl.”
De liefde van Jeroen voor de historie van Wehl en omstreken is terug te zien in de verzameling boeken en tijdschriften die hij met zijn bedrijf Inline Design heeft vormgegeven en die op de kast in zijn werkruimte staan. De geschiedenis van de graansilo is ook in enkele uitgaven vervat en geeft hiermee ook inhoud aan de onderneming van Jeroen. Hij vertelt: “Tot zo’n 200 jaar geleden was Wehl een enclave van Duitsland, van Pruisen. Door hoge belastingen was de bevolking arm. Inkomsten kwamen van landbouw en veeteelt. De gemeenschapszin was hoog; men hielp elkaar. Na 1900 verenigde de boeren zich. De melkcoöperatie ontstond en ook de opslag van veevoer en mest werd gezamenlijk gedaan in het gebouw aan het spoor.” Jeroen wijst op een ingelijste plattegrond van de graansilo aan de wand. “De silo is uit verschillende tijdlagen opgebouwd, en zo laat de geschiedenis van het gebouw zich ook aflezen. Het lage gedeelte stamt uit 1914, de hoge silo is pas na de oorlog in 1956 gebouwd.”
Ook Caroline Sanders van Medialijn heeft een band met de graansilo. Als eerste huurder van de silo heeft zij de herbestemming van dichtbij meegemaakt en kent zij de oude staat van het gebouw nog goed. “Het pand was dichtgegroeid met planten en het water stond binnen. Toen wij in 2015 een herbestemd gedeelte van het pand betrokken, waren de machinisten in de voorbijrijdende treinen erg verrast dat er ineens leven was in het oude gebouw. We zwaaiden ze dan vrolijk toe van achter ons bureau.”
De ligging aan het station geeft een extra dimensie aan het gebouw. Het is niet alleen praktisch qua bereikbaarheid voor de graansilo, maar het geeft ook een zekere voorspelbare bedrijvigheid.
Over het werken vanuit het industriële pand vertelt Caroline enthousiast: “Het pand straalt creativiteit, energie en saamhorigheid uit. Echt een gebouw van de coöperatie. Zodra je binnenkomt voel je dat. Het is een fijne werkplek die je omarmt met stoere en eerlijke materialen zoals staal, hout en beton.” Dat het gebouw een tweede leven heeft gekregen en de verhalen van vroeger op deze wijze worden doorgegeven aan een jongere generatie spreekt haar ook erg aan. Opdrachtgevers van Medialijn -veelal bedrijven uit de Randstad- komen graag voor een werkafspraak naar de graansilo en Caroline leidt hen dan trots rond.
Medialijn creëert zichtbaarheid voor ondernemers in off- en online media. In samenwerking met reclamebureau Deunk & Heebing en Ingeborg van der Oord heeft Medialijn als dank voor het gebruik van de graansilo iets terug willen doen voor de inwoners in Wehl. Geheel belangeloos ontstond “Wehl Durft!”, een initiatief door en voor Wehlenaren met negen geformuleerde doelen. Deze doelen, zoals o.a. zorg voor elkaar, doe duurzaam, werk samen en verbind, ga voor leefbaar, volg de jeugd geven een leidraad voor een duurzaam dorp voor de toekomst.
Caroline Sanders: “Door het verbinden en zichtbaar maken van kleine en grote initiatieven in het dorp creëren we extra maatschappelijke betrokkenheid en verbondenheid. Bij afsluiting van het project hebben we op het terrein van de graansilo een eindfeest georganiseerd, waarbij we ook een magazine met de eindresultaten hebben uitgedeeld: ‘Wehl Durft!’. Dolf Heebing: “Het succes van dat magazine heeft geleid tot een tweemaandelijkse wijkflyer die nog steeds wordt verspreid, in samenwerking met de vele verenigingen en stichtingen die Wehl rijk is. Het is mooi om te zien dat de graansilo ook met dit initiatief het dorp verbindt.”
Achterop het magazine staat in het Achterhoeks vertaald een bekende tekst van Spinvis. Ook in dit verband is toekomstbestendigheid de achterliggende gedachte en bedoeld voor de jongeren uit de Achterhoek die voor hun studie tijdelijk vertrekken naar de Randstad, maar ook weer graag terugkomen als ze eenmaal willen settelen. Het refrein luidt:
Reis wiet, drink wien
Denk noa, lach hard
Duuk diep, kom t’rug
Zo is de graansilo niet alleen voor de toekomst herbestemd, maar wordt er vanuit deze creatieve broedplaats ook samengewerkt aan een toekomstbestendig dorp.
Tekst: Esther Baylé, BOEi
Beeld: Jan Meulenbeek, Esther Baylé, Beeldbank BOEi
