Wim Pijbes is directeur van Stichting Droom en Daad in Rotterdam en was directeur van het Rijksmuseum van 2008 tot 2016 ten tijde van de grote verbouwing. In het kader van 25 jaar Herbestemmen in Nederland vroeg BOEi hem vóór de coronacrisis naar zijn visie op herbestemming. Pijbes: “Monumenten zijn de erflaters van een stad. Ze zijn niet simpelweg een versteende erfenis, maar ze dragen een verleden en verhalen in zich. Een verleden dat inspiratie biedt voor de toekomst.”
Stichting Droom en Daad investeert in Rotterdamse cultuur. De sterke identiteit van Rotterdam wordt volgens Pijbes sterk bepaald door de nieuwe gebouwen die er de lucht in groeien. “Rotterdam wordt ook, of beter gezegd Rotterdam wordt juist gekenmerkt door haar markante monumenten”, aldus Pijbes. “In Rotterdam is, ook na het bombardement, een aanzienlijk aantal gebouwen tegen de vlakte gegaan omdat ze in de ogen van de modernistische wederopbouwers in de weg stonden. Verschillende kerken, De Bijenkorf van Dudok, maar ook de schouwburg van Verheul zijn hiervan de dupe geworden. Sindsdien is het een stad met voortdurende fantoompijn; er mist iets. Het verleden is lastig te herstellen en tegelijk niet te negeren. Het verleden moet je het op z’n minst erkennen en daar waar maar enigszins mogelijk omarmen. Want in het verleden zit het DNA van de stad.”
Juist monumenten geven volgens Pijbes een eigen smaak en kleur en identiteit aan een stad. “In de dynamiek van de globalisering, waarbij architectuur en stedenbouwkundige ontwikkelingen steeds meer inwisselbare confectie lijken, is het noodzakelijk voor een stad zich te onderscheiden. En dus te kiezen. Want wie niet kiest wordt niet gekozen.”
Onder andere daarom denkt hij dat de erfgoedsector en juist monumenten een gouden toekomst wacht. “Mensen zijn meer dan ooit geïnteresseerd in hun verleden. Rotterdam kent prachtige monumenten die het meer dan waard zijn zorgvuldig te koesteren en ze telkens opnieuw een functie en invulling te geven om bewoners en bezoekers te laten zien waar deze stad voor staat. Gelukkig gebeurt er al heel veel goeds op dit terrein. Betrokken burgers en particuliere organisaties spelen een actieve rol, gelukkig steeds meer met goede afloop.”
Pijbes blijft dan ook een pleidooi doen voor de erflaters van Rotterdam. “De stoere pakhuizen die staan te verweren aan de oevers van de Maas. De kleine juweeltjes die wachten om opgepoetst te worden en te stralen in de zon. Laat ons het DNA en de identiteit van onze stad koesteren, opgeslagen in de monumenten van de stad, in de erflaters van Rotterdam.”
