Als verduurzamingsadviseur maakt Felix Kusters deel uit van het team Duurzaamheid & Circulariteit van BOEi. Hij voert duurzaamheidsonderzoeken (DZO’s) uit, die weer onderdeel zijn van de haalbaarheidsonderzoeken die BOEi doet. De projecten waar die onderzoeken voor gedaan worden zijn heel divers, denk aan kerken, een onderwijsinstituut of een pompgemaal. Hierbij wordt gekeken naar wat er bij de herbestemming mogelijk is op het gebied van duurzaamheid. Een andere tak van sport zijn de projecten die al herbestemd zijn. Hier is de bestaande situatie en het gebouwgebruik het uitgangspunt en moet binnen deze kaders gezocht worden naar passende verduurzamingsmogelijkheden.
Energiezuinige verwarmingsconcepten
Bij een DZO worden alle opties bekeken en onderzocht, maar in de praktijk blijkt dat niet alles ook daadwerkelijk uitvoerbaar is. Sommige initiatieven stranden omdat ze niet in alle situaties goed werken of technisch niet goed uitvoerbaar zijn. Voor de Adrianuskerk in Esbeek heeft Kusters bijvoorbeeld een duurzaamheidsoverzicht gemaakt. “Er is onder andere gekeken naar energiezuinige verwarmingsconcepten zoals ijsbuffers, waarbij warmte in ijs wordt opgeslagen. Een concept waar voor deze situatie nogal wat nadelen aan zaten en daarom niet is toegepast”. Het meedenken over verduurzaming leverde wel op dat de kerk gasloos is geworden, en dat er zonnepanelen werden geplaatst. Niet op het dak van de kerk, maar op het platte dak van een niet-monumentaal pand ernaast, waarbij de opbrengst voor de kerk gebruikt wordt.
Lees hier het artikel over de verduurzaming van de Adrianuskerk: Innovatieve energiesystemen in kerk uit 1936
Breng energieverbuik in kaart
Er zijn veel verschillende verduurzamingsmaatregelen te treffen, maar het begint met het in kaart brengen van het energieverbruik met betrekking tot verwarming, koeling, apparatuur en verlichting. Met bijvoorbeeld energielabelsoftware wordt berekend wat een maatregel aan energiebesparing kan opleveren. Naast isoleren, HR ketels, hybride warmtepompen, led verlichting en ga zo maar door, zijn er moeten ook gedragsmaatregelen niet vergeten worden. Een advies, hoe simpel het ook klinkt, is bijvoorbeeld om werkplekken zo in te richten dat daglicht maximaal benut wordt. Omdat de verlichting dan minder aan hoeft, bespaar je energie. Het gaat hierbij ook om bewustwording, hang een energiemonitor op, zodat je kunt zien hoeveel energie je gebruikt.
Sla niet door in isoleren
“Bewustwording is misschien wel het belangrijkste aandachtspunt bij verduurzamen, dit is immers de snelste en voordeligste manier van energiebesparen”, aldus Kusters. “Wees bewust van de hoeveelheid energie die je gebruikt, maar denk ook na over de materialen die je gebruikt. Denk bijvoorbeeld aan natuurlijke materialen die over het algemeen minder milieubelastend zijn zoals vlas of kalkhennep om te isoleren. En wat dat isoleren betreft, sla daar niet in door. De eerste centimeters isolatie leveren namelijk het meeste op. Teveel isoleren tezamen met kierdichting zorgt ervoor dat een gebouw onvoldoende kan ‘ademen’. Dit is ongezond voor de mens, maar ook ongezond voor een gebouw, omdat er vochtproblemen kunnen ontstaan, zoals schimmels en houtrot. In ieder geval moet er rekening worden gehouden met extra ventilatievoorzieningen als een gebouw geïsoleerd en kierdicht gemaakt wordt.”
Advies nodig? Vraag het onze duurzaamheidsadviseurs!
Tekst: Carolien Nijkamp
Beeld: Adrianuskerk Esbeek
