Locaties die tientallen jaren niet toegankelijk waren voor publiek, zetten de komende maanden hun deuren wijd open. Deze zomer zijn bezoekers van harte welkom in een groot aantal bijzondere erfgoedlocaties van BOEi. Vaak is er sprake van een speciale programmering.
Kunst kijken in een voormalige energiecentrale, theater in een onbekende markthal, een exposite in een gebouw waar SS’ers tijdens de oorlog aan hun conditie werkten: een erfgoedlocatie heeft altijd een bijzonder verhaal. De gebouwen vormen deze zomer de indrukwekkende omlijsting van een dagje uit.
Een selectie:
Blokhuispoort, Leeuwarden
Een bezoek aan de Blokhuispoort, de voormalige strafgevangenis van Leeuwarden, staat garant voor een boeiend dagje uit. Het kasteelachtige bouwwerk was tientallen jaren een no go area, maar is sinds de restauratie en herbestemming nu een levendige creatieve plek. Er zijn winkeltjes, er is een bibliotheek, een museum, horeca en natuurlijk: de historische cellen! Rondleiders vertellen je het verhaal van de ‘oud-bewoners’, van ontsnappingen en gerechtelijke dwalingen. In combinatie met een rondvaart in een praam over de gracht (op- en afstappen bij de Blokhuispoort) een mooie belevenis. Zie: www.blokhuispoort.frl en www.praamverhuurleeuwarden.nl
Centrale Markthal, Amsterdam
De Centrale Markthal is een omvangrijk en onbekend rijksmonument, dat al sinds 1934 verborgen ligt in Amsterdam West. Het gebouw was decennialang alleen toegankelijk voor in- en verkopers van etenswaren. Het wordt nu herontwikkeld door erfgoedorganisatie BOEi. De Markthal is een groot geheim, dat deze zomer voor iedereen die dat wil, wordt ontsluierd. De voorstelling ‘De ontdekking van de Markthal’ voert bezoekers over het enorme terrein en brengt het verborgen verleden voor het voetlicht. Acteurs, muzikanten en dansers vertellen op een aantrekkelijke en theatrale manier het verhaal van deze bijzondere plek, die een grote rol speelde bij de transformatie van Amsterdam tot multiculturele gemeenschap. Te zien: alle weekends in juli en augustus. Meer informatie en tickets: www.erfgoedparade.nl
Railpark, Roosendaal
Op 15 en 16 september zijn overal in Nederland activiteiten in het kader van de Landelijke Raildagen. Railpark Roosendaal is een bijzondere locatie waar dat weekend van alles te beleven is. Het stationscomplex werd in 1907 gebouwd naar een ontwerp van spoorwegbouwmeester G.W. van Heukelom. Het werd gerestaureerd en herbestemd door BOEi. Het complex is nu een plaatje voor wie van industrieel erfgoed houdt. De Locloods en het Seinhuis zijn fotogenieke monumentale pareltjes en tijdens de Raildagen voor iedereen van binnen en buiten te bewonderen. Vrijwilligers werken op het terrein er aan het herstel van een authentieke Hondekop. Een unieke kans om zo’n historisch oud treinstel van dichtbij én van binnen te bekijken. Zie voor alle activiteiten: www.raildagen.nl
IJsselcentrale Harculo, Zwolle
De Centrale Harculo (beter bekend als de IJsselcentrale) staat aan de zuidkant van Zwolle, aan de rivier. Hier werd meer dan 60 jaar energie opgewekt, maar de centrale is al een tijd niet meer in gebruik. Erfgoedorganisatie BOEi is betrokken bij de restauratie en herbestemming van het gebied en de gebouwen. Deze zomer speelt de centrale een prominente rol in de IJsselbiënnale. In het voormalige koelwatergebouw tonen bijna 20 Europese kunstenaars hun werk, in een gezamenlijke tentoonstelling onder de titel Energy. Op het buitenterrein staan een aantal kunstwerken, net zoals in het magazijngebouw. Er is voor de gelegenheid ook horeca op het terrein! De IJsselbiënnale vindt op tientallen locaties plaats, van 17 juni tot 17 september. Meer informatie over het programma: www.ijsselbiennale.nl
Turnhal, Ellecom
De turnhal in Ellecom is een duidelijk voorbeeld van beladen erfgoed. Het werd in de Tweede Wereldoorlog gebouwd door Joodse dwangarbeiders en maakte deel uit van een opleidingscentrum voor SS’ers. BOEi is betrokken bij de herbestemming van het bijzondere gebouw. Deze zomer is de locatie een belangrijke ankerplek tijdens de IJsselbiënnale. Zowel buiten als binnen is werk van regionale kunstenaars te zien, die hier samen werken in een groepstentoonstelling. Het gebouw is deze zomer bij grote uitzondering toegankelijk voor publiek. De restauratie is ook in volle gang en er wordt gezocht naar een passende herbestemming voor het gebouw. Meer informatie: www.inellecom.nl/turnhal
Slot Schaesberg, Landgraaf
Zelf een stuk hout bewerken of een doek weven? Oude technieken leer je in Landgraaf. De ruïne van een 17e-eeuwse waterburcht in het Zuid-Limburgse dorp is een bijzondere bestemming voor een dagje uit. Het terrein en de opstallen fungeren als leerwerkplaats voor het beroepsonderwijs, zo wordt langzaamaan weer een landgoed opgebouwd, inclusief historische tuinen. Bezoekers kunnen natuurlijk een rondleiding krijgen. Zelf aan de slag kan ook, en ambachtsmensen laten je bijvoorbeeld zien hoe een smederij vroeger functioneerde. In het zomerseizoen zijn er diverse bijzondere activiteiten: opera de Zauberflöte wordt opgevoerd (18 augustus) met de ruïne als betoverend decor en er is het IJzer & Vuur festival (16 en 17 september). Meer informatie: www.slotschaesberg.nl
Steenfabriek de Werklust, Losser
Het smalspoor ligt er nog, op het terrein van de vroegere steenfabriek in Losser. Bezoekers kunnen achter de machinist in een treintje stappen om een idee te krijgen van de ambachtelijke productie van bakstenen. In 1999 werd het productieproces na ruim een eeuw gestopt, onder andere vanwege de milieuoverlast. Het complex is nu eigendom van BOEi. De opstallen zijn gerestaureerd en bezoekers zien nu een uniek en fotogeniek industrieel complexje. Alles is er nog: de kleigroeve, de ringoven, de schoorstenen en de vorm- en droogloodsen. Er zijn rondleidingen, bezoekers kunnen zelf met klei aan de slag of leren handboogschieten. Uiteraard is er horeca en ontbreekt de krentenwegge niet op de menukaart! Op 26 juli is er een speciale opa- en oma-dag. Zie: www.steenfabriekdewerklust.nl
Gerrit (Rietveld), Uithoorn
Gerrit Rietveld (1888-1964) is vooral beroemd vanwege z’n meubilair en het huis dat hij in Utrecht ontwierp met Truus Schröder. Minder bekend is dat hij ook twee kerkgebouwen ontwierp. Eén daarvan staat in Uithoorn, de Hoeksteen. Een opvallend gebouw, fraai geplaatst aan het water. Rietveld ontwierp ook het interieur. De kerk werd in 1983 gesloten, de bibliotheek trok er in. Het gebouw is onlangs flink gerestaureerd door erfgoedorganisatie BOEi en onder meer van dubbele beglazing voorzien. Het heeft als cultureel centrum, horeca, spelletjeslocatie, brouwerij en filmhuis een mooie nieuwe bestemming én een nieuwe naam (Gerrit) gekregen. Een mooi en relatief onbekend uitje voor architectuurliefhebbers! Zie www.gerrit-uithoorn.nl
Zuivelmuseum, Wapenveld
Er schijnen kinderen te zijn die denken dat melk uit de supermarkt komt, maar soms is er ook nog een koe bij betrokken. Al is dat al lang niet meer de enige manier waarop melk tot stand komt natuurlijk. In het Zuivelmuseum in Wapenveld is aandacht voor traditionele en plantaardige melk. Voor de productie, maar ook voor de marketing: denk aan Joris Driepinter en: ‘Ik zei nog zo: géén bommetje!’ De locatie, Erve IJzerman is van oudsher een melkveebedrijf waar op traditionele wijze werd geboerd; een authentieke IJsselhoeve. De boerderij stond jaren leeg en is prachtig en authentiek bewaard gebleven. Het rijksmonumentale pand werd door BOEi aangekocht, gerestaureerd en kreeg een nieuwe functie. Sinds 2021 zijn bezoekers er welkom. Zie www.zuivelmuseum.nl
Flight Deck 53, Hilversum
Een dag regen in de zomervakantie, dat gebeurt vast ook nog wel. Dan is Flight Deck 53 in Hilversum een geweldig en sportief dagje uit. In de voormalige Clemenskerk zit een trampolinepark. Tientallen trampolines in een kerkgebouw, dat betekent jumpen en duikelen in een bijzondere en fotogenieke omgeving. Het interieur van de kerk doet Byzantijns aan, rood-wit gestreept, fraaie boogconstructies en goudkleurige ornamenten. Er zijn speciale ‘springuurtjes’ voor de allerkleinsten en wie er serieus werk van maakt kan les nemen, of zelfs inschrijven voor een zomerkamp freerunnen en jumpen. Trouwens óók een heel leuk en sportief uitje als het wél mooi weer is! Elke dag open. Zie: www.flightdeck53.com
Watertoren, Castricum
Op zoek naar een bijzondere ervaring? Dan is een avondje overnachten in de watertoren van Castricum wellicht een mooi idee. De toren werd gebouwd in 1908 om de psychiatrische instelling Duin en Bosch van water te voorzien, maar is nu een boutique-eenkamer-hotel! BOEi werd in 2015 eigenaar, regelde restauratie en zo blijft deze plek voor de toekomst bewaard. Logees hebben een fantastisch uitzicht over het Noord-Hollands duinreservaat, de weilanden en de kust en voor ’s nachts staat er een telescoop voor de gasten klaar, om de sterren te bestuderen. Je slaapt op 33 meter hoogte en daar moet je 145 treden voor op, maar dan heb je ook wat! Het ontbijt wordt voor je gemaakt en kun je zelf naar boven takelen! Zie www.watertorenduinenbosch.nl
