BOEi wil een voorloper zijn bij het duurzaam herbestemmen van erfgoed en monumenten. Dat vraagt om een structurele en integrale aanpak. Om samenwerken, binnen en buiten de eigen sector. Door experimenteren, innoveren, kennis en ervaringen te delen wil BOEi de transitie naar een duurzame monumentensector versnellen.
De komende jaren staan vijf thema’s centraal. Klimaat, energie, circulariteit, natuur & biodiversiteit en maatschappelijke verantwoordelijkheid. Integrale duurzaamheid gaat niet alleen over CO2-reductie of aardgasvrije gebouwen, maar ook om het beschermen van flora en fauna en het vergroten van sociaal bewustzijn.
1. Klimaat
BOEi wil de CO2 footprint zo veel als mogelijk verlagen en voldoen aan de internationaal afgesproken klimaatdoelstellingen: in 2050 geen uitstoot meer van broeikasgassen. De hele monumentensector houdt zich aan de afspraak dat er in 2030 voor de complete voorraad een CO2 reductie van 40% is gerealiseerd.
De Westhal in Ede heeft het grootste rijksmonumentale zonnepanelendak van Nederland. Maar liefst 1.650 zonnepanelen zorgen voor een energieopwekking van 405.000 kWh per jaar.
Hoe?
- BOEi streeft ernaar om nieuwe projecten CO2-neutraal te laten functioneren.
- Bij beheer en onderhoud van bestaande panden wordt gezocht naar de manier waarop dat het meest integraal en duurzaam kan gebeuren. Maatwerk -afgestemd op een specifiek object én op de locatie- moet leiden tot de maximaal haalbare CO2 reductie en meest energiezuinige gebouwen.
- In 2030 zijn alle daken van BOEi-panden (waar het kan, qua techniek of monumentwaarde) voorzien van PV-panelen.
- De eigen bedrijfsvoering is in 2030 CO2-neutraal.
Bij het Kantinegebouw in Ede is een groen schoolplein aangelegd.
Het Kantinegebouw in Ede is voorzien van het BENG (Bijna Energieneutraal Gebouw) predikaat.
2. Energie
Gebouwen die zich ervoor lenen, energieleverend maken.
In de transitie richting gasloos verwarmde rijksmonumenten onderzoekt BOEi ook lokaal gesourcete biomassa. In Leeuwarden wordt de voormalige Blokhuispoortgevangenis gestookt met snoeiafval.
Hoe?
- Stap één is altijd het reduceren van het energieverbruik. Isoleer daken, gevels, glas en vloeren, en maak ze tochtdicht.
- Low-tech oplossingen zoals tochtstrips, radiatorfolie en voorzetramen zijn nog steeds actueel. Ook ander gedrag van gebruikers of een andere indeling van een gebouw kan voor energiereductie zorgen.
- BOEi onderzoekt welke nieuwe businessmodellen of financieringsmogelijkheden er zijn om duurzaamheid te realiseren. Subsidies zijn niet altijd zaligmakend.
- Flexibiliteit bij de start van een project inbouwen is belangrijk in verband met eventueel veranderend gebruik en een gewijzigde energiebehoefte.
- Meten is weten. Door data te verzamelen kunnen we betere keuzes maken, huurders goed informeren en betrekken bij de doelstellingen.
Luchtventilatiekasten bij de Blokhuispoort in Leeuwarden
Plafondverwarming bij de Centrale Markthal in Amsterdam
3. Maatschappelijke verantwoordelijkheid
BOEi streeft zowel in haar rol als werkgever als in de rol van opdrachtgever naar diversiteit en inclusiviteit en biedt mensen kansen.
Hoe?
- BOEi zoekt bij herbestemming zo veel mogelijk naar een maatschappelijk relevante invulling.
- BOEi wil jaarlijks 25 mensen met afstand tot de arbeidsmarkt een vrijwilligers-, leerwerk- of stageplek bieden.
- BOEi is een eerlijke werk- en opdrachtgever en zorgt voor goede werkomstandigheden.
Vrijwilligers aan het werk bij Slot Schaesberg
Vrijwilligers van Stadion de Wageningse Berg in Wageningen tijdens NL Doet 2021.
4. Circulariteit
Behoud van waardevolle grondstoffen en materialen voor de lange termijn.
Hergebruik is het uitgangspunt bij herbestemming, ook van materialen. Zo zijn ca. 300 oude deuren van het Rotterdamse Zuiderziekenhuis hergebruikt in de Amsterdamse Centrale Markthal.
Hoe?
- BOEi en de projectpartners gebruiken ‘gezonde’ materialen en kiezen waar mogelijk voor hergebruik van materialen en producten. Uiteindelijk wil BOEi uitsluitend eerder gebruikte, natuurlijke en recyclebare materialen inzetten.
- Voor materialen die vrij komen bij projecten zoekt BOEi een nieuwe bestemming zodat ze niet verloren gaan. Niet slopen, maar oogsten. BOEi ambieert een leidende rol in de sector bij dit proces van ‘urban mining’.
- In 2030 is de afvalstroom die BOEi produceert bij projecten, de helft van die in 2021. In 2040 produceert BOEi geen afval meer. Alle materialen en producten zijn geschikt voor hergebruik in gesloten kringlopen.
Hout van de Cereolfabriek in Utrecht is gebruikt voor de bouw van een brug bij Slot Schaesberg in Landgraaf
Bij de Centrale Markthal in Amsterdam worden bouwmaterialen hergebruikt, waaronder oude vensterbanktegels.
5. Natuur en biodiversiteit
De natuur als leverancier van grondstoffen en basis voor de leefbaarheid op aarde, versterken en beschermen.
Bij projecten van BOEi wordt natuur inclusief herbestemd. Voor aanvang van elk project wordt bekeken welke natuur en diersoorten aanwezig zijn.
Hoe?
- Bij alle projecten is er nadrukkelijk aandacht voor lokale ecosystemen. De inzet is om bestaande natuur en biodiversiteit bij de monumenten in stand te houden en zo mogelijk te versterken.
- De keuze valt altijd op natuurlijke materialen die met respect voor mens en milieu zijn geproduceerd en in een gesloten kringloop passen.
In de watertoren van Vincentius in Udenhout is een faunatoren gerealiseerd
