Nieuw leven voor betekenisvolle gebouwen? Het begint bij een haalbaarheidsonderzoek. Lees meer

BOEi viert in 2020 en 2021 haar 25-jarig bestaan

BOEi, de Nationale Maatschappij tot Restaureren en Herbestemmen van Cultureel Erfgoed, bestaat in 2020 25 jaar. Een kwart eeuw succesvolle herbestemming van fabrieken, watertorens, boerderijen, kerken, kloosters, gevangenissen, schoorstenen en gevangenissen. Op deze pagina verzamelen wij verhalen, video’s en onderzoeken rondom 25 jaar herbestemmen in Nederland.

Lessen uit leegstandsbeheer: Wibbine Kien

Wibbine Kien is kunstenaar, cultureel programmeur en leegstandsbeheerder. De Rotterdamse blaast tijdelijk nieuw leven in verloederde, leegstaande monumenten. Gedreven en met een onuitputtelijke energie beheerde ze, samen met haar man architect Jeroen Hoorn, achtereenvolgend verschillende monumentale panden in Rotterdam.“Het is fantastisch om de schoonheid van een pand bloot te mogen leggen, welke de (interieur-) architecten ooit voor ogen moeten hebben gehad.”

Tekst: Sabine Ticheloven.

“Ik adem leegstandsbeheer. Het vormt inmiddels de basis voor mijn werk, mijn huis, mijn leven. Het is fantastisch om de schoonheid van een pand bloot te mogen leggen, die ooit door de bouwers of architecten is bedacht Om daar inzicht in te krijgen, pellen we oude lagen af, van zeil op de vloer tot tussenwandjes. Als je er dagelijks bent en het gebouw gebruikt, de seizoenen ervaart en weet waar de zon opkomt, leer je het pand echt kennen. Daarmee komen ook de mogelijkheden en, niet onbelangrijk voor de eigenaren, de waarde van het pand aan het licht.”

Het begon volgens Kien allemaal zo’n vijftien jaar geleden: “Jeroen en ik werkten allebei grotendeels vanuit huis, hij als zelfstandig architect en ik als grafisch ontwerper/kunstenaar. Met onze drie kinderen en twee honden werd het een iets te gezellige chaos. We hadden een extra werkplek nodig. Jeroen kon toen antikraak in het zeventiende-eeuwse Zakkendragershuisje terecht. Dat was slechts van korte duur. Na het witten van de muren moest hij er alweer uit.”

Kien vertelt verder: “Via via konden we vervolgens onze intrek nemen op landgoed Nieuw-Rhodenrijs. Een enorm vervallen leegstaand pand met tuinen en een prachtige oprijlaan. Een geweldige plek met veel potentie.” Samen met familie en vrienden gingen ze er aan de slag: “We investeerden er geen geld in, maar wel heel veel manuren. We stripten het hele gebouw waarbij prachtige oorspronkelijke details tevoorschijn kwamen, zoals een parketvloer en prachtige houten lambrisering. Cadeautjes noemen we dat.”

Hier ontstond het idee om het monumentale pand in te zetten voor culturele programmering zoals fotoshoots, filmopnames en exposities. Echter als leegstandsbeheerders, zo bleek, lig je wat dat betreft redelijk aan banden.

Na ruim vier jaar kreeg het landgoed een nieuwe functie: “Wij moesten er uit en konden vrijwel direct anti-kraak ‘Het Slaakhuys’ in; een leegstaand naoorlogs betonnen kantoorpand in Kralingen. Vier etages zo groot als een voetbalveld. Jeroen hield op zolder zijn kantoor en ik op de begane grond. Omdat we de eigenaar kenden, kreeg ik meer vrijheid wat betreft de programmering. Hij zag in dat dat het pand alleen maar ten goede kon komen. Het gevolg: exposities, jazzconcerten, fotoshoots, operadagen, lezingen etc.”

“Door zelf tijdelijk te verblijven in het pand en de programmeringen mee te maken, kon Jeroen als architect ervaren hoe het gebouw functioneert. Hij kon zo het pand echt doorvoelen, leerde de kansen en beperkingen kennen. Zijn ontwerp voor de restauratie en herontwikkeling van het Slaakhuys werd uiteindelijk ook gerealiseerd, met op de begane grond een Lidl en daarboven het luxe Marriott hotel. In 2019 werd het genomineerd voor de Rotterdamse Architectuurprijs.”

Ze moesten nu weer op zoek naar een nieuwe plek. Dat werd de pastorie van de St. Petrus’ Bandenkerk in Overschie. Hier kreeg de culturele programmering steeds serieuzere vormen. Hun plan tot aankoop van de pastorie en het kerkje werd voor een hogere bieder van de baan geschoven.

“In de zomer van 2019 kwam er een prachtige oude vervallen boerderij op ons pad. Omringd door natuur en op fietsafstand van centrum Rotterdam. Liefde op het eerst gezicht. En… te koop! En guess what?”, lacht Wibbine, “We beginnen gewoon weer met opruimen, strippen en cadeautjes uitpakken. De les van 15 jaar leegstandsbeheer!”

Zie voor deze boerderij ook deze facebookpagina.

thumbnail_27 volgordev2.jpg

Op de foto van links naar rechts: Wibbine Kien, Jeroen Hoorn en Rogier Kien, in het Slaakhuys te Rotterdam. Foto (C) Thijs Wolzak