Omschrijving
Zeepfabriek Rohm en Haas
Deze historische zeepfabriek in het centrum van Amersfoort vormt in meerdere opzichten het kloppende cultuurhart van het Oliemolenkwartier. Mensen komen er bijvoorbeeld om heerlijk te eten voor men in de stad een concert, theatervoorstelling of film gaat bezoeken. In en om het monument wemelt het van de kunstwerken, vervaardigd door de kunstenaars die hun atelier in de oude fabriek van Rohm & Haas hebben. De ondernemers die kantoor houden in het bijzondere pand genieten van deze culturele broedplaats, al was het maar vanwege de muzikale en andere evenementen die er regelmatig gehouden worden.Historie van de zeepfabriek Rohm & Haas
De zeepfabriek Rohm & Haas ligt in het Oliemolenkwartier. Dit Oliemolenkwartier geeft het Amersfoortse centrum een verfrissende impuls en wordt ook wel De Nieuwe Stad genoemd. Het oorspronkelijke havengebied is uitgegroeid tot een bruisend stadsdeel, waar cultuur en creativiteit voor volop energie en inspiratie zorgen. De herbestemming van Rohm & Haas speelt daarbij een belangrijke rol.
De kern van dit industrieel erfgoed wordt gevormd door het buitenverblijf Eemzicht, waarvan de oorsprong vermoedelijk tussen 1830 en 1850 ligt. In 1885 werd er een blekerij gestart in het huis en al snel volgde uitbreiding in de vorm van een groot pand met drie etages. Na een faillissement startte in 1918 de firma Dalton hier met de productie van chemische producten.
In 1927 werd het gehele complex verkocht en opgenomen in de naastgelegen wascholinefabriek, waarbij een fabrieksschoorsteen en ketelhuis werden aangebouwd. In 1929 werd het bedrijf overgenomen door Unilever en volgden nog meer uitbreidingen. Zo verschenen in 1931 links van het voormalige herenhuis de droogloodsen met hun karakteristieke accoladedaken. In 1952 volgden de loodsen aan de rechterzijde van het industriële pand.
Begin jaren zeventig werd het complex verkocht aan Morton, een producent van voornamelijk industriële lijmen. Morton werd kort voor de eeuwwisseling weer overgenomen door de Amerikaanse zeepfabrikant Rohm & Haas, die het bedrijf in 2002 sloot. De oude fabriek werd ternauwernood van de sloop gered, waarna de herbestemming van dit fraaie stuk industrieel erfgoed in gang werd gezet. De fabrieksschoorsteen en de loodsen zijn daarbij aangewezen als gemeentelijk monumenten.
Herbestemming van de fabriek
Kenmerkend voor de fabriek is de witte boogjesgevel. Hierachter zijn kantoor- en werkruimtes gerealiseerd met oppervlaktes van 30 tot 140 m2. Deze zijn met name bedoeld voor kleinere creatieve ondernemers. In de hallen van de oude zeepfabriek zijn de ateliers van kunstenaars te vinden, die hier alle ruimte en vrijheid vinden om hun artistieke creaties te scheppen. Tijdens de restauratie zijn deze hallen akoestisch ontkoppeld van de werkplaatsen, die via de spanten met elkaar in verbinding staan. Bouwkundig gezien een prachtige uitdaging, die met succes voltooid is.
Zo is er een nieuw middelpunt van moderne creatieve bedrijvigheid ontstaan op slechts een steenworp afstand van de Amersfoortse binnenstad. Ook het publiek weet de weg naar de zeepfabriek inmiddels te vinden. Dat is grotendeels te danken aan Kroast, de horecagelegenheid die op de begane grond gevestigd is.
Lees hier het artikel over de kunstenaars die in Rohm & Haas gehuisvest zijn en de sloop van de fabriek wisten te voorkomen. BOEi heeft Rohm & Haas in 2023 verkocht.
In beeld
